Hoe wordt een koekoeksklok gemaakt?

De koekoeksklok is tijdloos. Van de unieke snijwerken tot aan het wereldberoemde koekoeksgeluid, de koekoeksklok is niet alleen een echte blikkenvanger in huis, maar is daarnaast ook nog eens enorm functioneel. Koekoeksklokken worden al vele generaties gemaakt, maar het maken van een koekoeksklok wordt nog steeds gezien als een van de meest precieze en ingewikkelde processen in het moderne klokkentijdperk.

Zoals u waarschijnlijk al wel weet, worden koekoeksklokken gemaakt in het Zwarte Woud te Duitsland. Het gebied staat ook bekend om haar weelderige bosbouw, wat de basis vormt voor de meeste koekoeksklokken uit het Zwarte Woud. Voor een lange tijd waren de klokkenmakers uit het Zwarte Woud de enige die koekoeksklokken maakte. Maar hoe gaat dit proces nou precies in zijn werk? Dat gaan we u in 9 stappen helemaal uitleggen!

Inhoudsopgave

1. Het ontwerpen van de koekoeksklok
2. Het maken van de behuizing
3. Het maken van de figuurtjes en andere details
4. Het verven van de koekoeksklok
5. Het monteren van het uurwerk
6. Het maken van de dennenappel gewichten 
7. Het geluid van de koekoeksklok
8. Het maken van de slinger 
9. Alles samen brengen

1. het ontwerpen van de koekoeksklok

Niets is te gek in de eerste stap voor het maken van een koekoeksklok: alles is mogelijk! De stijl, omgeving en bewegende onderdelen worden in deze stap allemaal meegenomen. In het algemeen zijn er twee stijlen: de jachtklokken en de chaletklokken. Echter zijn er veel variaties voor de chaletklokken, zo kunnen ze geïnspireerd zijn door de boerderijen van het Zwarte Woud, maar kunnen ze juist ook weer een ietwat meer Beiers thema met veel bier aanhouden.

2. het maken van de behuizing

Voor het maken van de behuizing van de koekoeksklok mag alleen hét beste hout gebruikt worden. Hoewel er koekoeksklokken zijn die zijn gemaakt van walnoothout, wordt het grootste gedeelte van de koekoeksklokken toch wel gemaakt van lindenhout. Lindenhout is gemaakt te bewerken en groeit overal in Europa.

Gewoonlijk wordt het hout twee jaar van te voren gekocht daar ambachtslieden voordat ze er mee gaan werken. Dit hout wordt daarna in de juiste vorm gesneden. Duitse ambachtslieden tekenen de vorm van de behuizing eerst op paier voordat ze het gaan uitsnijden. De details in het snijwerk van sommige koekoeksklokken worden soms wel gemaakt met meer dan 50 verschillende messen voor de allerkleinste details!

3. Het maken van de figuurtjes en andere details

Afhankelijk van het model koekoeksklokken, kunnen er tientallen of soms wel honderden elementen worden toegevoegd aan de koekoeksklok. Al deze kleine details worden volledig met de hand gemaakt, tot aan de bijl van de houthakker. De houten figuurtjes hebben vaak een speciale connectie met de cultuur uit het Zwarte Woud.

Wist u dat voor de duurdere koekoeksklokken zelfs de wijzers, wijzerplaat én koekoek met de hand van hout worden gemaakt?

4. Het verven van de koekoeksklok

Nadat de behuizing van de koekoeksklok is uitgesneden en de figuurtjes zijn gemaakt, is het tijd om de koekoeksklok wat kleur te geven. De met de hand aangebrachte verf brengt de koekoeksklok helemaal tot leven. Sommige koekoeksklokken zijn gedecoreerd met handgeverfde rozen die enorm veel details bevatten. Omdat deze details niet zo makkelijk na te maken zijn, zijn er maar enkele mensen in het Zwarte Woud die deze beschilderingen op de koekoeksklokken kunnen aanbrengen.

5.  Het monteren van het uurwerk

Het uurwerk van de mechanische koekoeksklokken komt van SBS Feintechnik, een metaalbewerker uit het Zwarte Woud. Alhoewel de uurwerken vroeger misschien wel in de werkplaats werden gemaakt, kiezen veel klokkenmakers uit het Zwarte Woud er nu voor om ze in te kopen bij SBS Feintechnik. Op die manier kunnen ze focussen op wat ze echt het beste kunnen. Het uurwerk bestaat uit een systeem van messing en stalen tandwielen en zorgt ervoor dat de tijd goed wordt weergeven en dat de koekoek uit zijn kooitje komt. Hierna worden de kettingen met de hand gemonteerd aan het uurwerk.

6. Het maken van de dennenappel gewichten die de klok aandrijven

Elk gewicht (dennenappel) weegt tussen de 0,275 kilogram en 1,750 kilogram. Het precieze gewicht hangt of van de grootte van de klok. Zo zal een grote koekoeksklok met een 8-daags uurwerk en dansers zwaardere gewichten nodig hebben dan een kleine koekoeksklok met een 1-daags uurwerk zonder dansers. Om de gewichten een nostalgische uitstraling te geven, worden ze gebrandschilderd met een gouden kleur. De gewichten kunnen gemaakt zijn van hout of messing.

7. Creëer het geluid van de koekoeksklok

Het geluid van de koekoeksklok wordt gemaakt door twee blaasbalgen die ook van hout zijn gemaakt waar lucht door wordt gedrukt.

De muziek wordt gemaakt door een muziekdoos die, als enige onderdeel van de koekoeksklok, niet in het Zwarte Woud wordt gemaakt. Deze muziekdozen worden gemaakt in Zwitserland en spelen vaak de melodieën van de nummers ‘Edelweiss’ en ‘The happy wanderer’. De muziekdozen kunnen 22 tonen of 36 tonen bevatten. Hoe meer tonen een muziekdoos heeft, hoe mooier het geluid zal klinken.

In combinatie met het koekoeksgeluid hoort u het geluid van een gong. De gong wordt gemaakt door de gong spiraal met een hamer die wordt geactiveerd door het uurwerk.

8. Het maken van de slinger

Ook de slinger van een koekoeksklok wordt volledig met de hand gemaakt. Dit onderdeel is enorm belangrijk voor de klok en dient daarom ook nauwkeurig te gebeuren. De slinger reguleert namelijk de snelheid van de klok (en dus de tijd).

9. Alles samen brengen

Dit is de lastigste stap, omdat er veel ervaring en vaardigheden nodig zijn voor het monteren van de technische onderdelen van de koekoeksklok. Alles wordt met elkaar verbonden via metalen draadjes die aan de binnenkant van de klok zitten.

Voordat een koekoeksklok wordt verzonden, wordt deze 48 uur van tevoren nog getest om te kijken of het uurwerk naar behoren werkt. Op die manier kunnen de koekoeksklok fabrikanten u garanderen dat de koekoeksklok altijd naar behoren werkt.

Koekoeksklok kopen?

Interesse gekregen in deze unieke mechanische koekoeksklokken? Bekijk dan onze collectie mechanische koekoeksklokken in vele soorten en maten. Al de klokken zijn gemaakt als op de manier die hierboven staat. Om de kwaliteit van de producten te waarborgen komen ze met minstens 2 jaar garantie.